Phân Vi Lượng: Nhỏ Mà Có Võ – Bí Kíp Cho Cây Trồng Khỏe Re, Năng Suất Đè Bẹp Hàng Xóm!

Bà con ơi, có bao giờ thấy cây nhà mình bón đủ Đạm, Lân, Kali mà nó cứ èo uột, vàng vọt như thiếu nữ thất tình hông? Ừ thì cơm nước đủ đầy rồi đó, nhưng mà thiếu mấy món ‘gia vị’ quan trọng thì bữa ăn cũng nhạt thếch à! Mấy cái ‘gia vị’ đó chính là phân vi lượng đó bà con. Tưởng không cần mà cần không tưởng luôn! Thiếu nó là cây còi cọc, năng suất đi xuống, nhìn mà muốn ‘quạu’ à. Cùng tìm hiểu xem mấy ’em tí hon’ này lợi hại cỡ nào nha!

Đại Ca Đạm Lân Kali Cũng Phải Ngả Mũ Chào Thua ‘Đám Nhí’ Vi Lượng!

Nói tới phân bón, bà con mình ai cũng rành mấy “ông lớn” Đạm (N), Lân (P), Kali (K) rồi hen. Mấy “ảnh” đúng là “cơm ăn áo mặc” hàng ngày của cây trồng. Thiếu Đạm thì cây còi cọc, lá vàng úa. Thiếu Lân thì rễ riếc yếu xìu, khó ra hoa đậu trái. Thiếu Kali thì thân mềm èo ọt, trái nhỏ, vị nhạt thếch. Đúng là không thể thiếu mấy “đại ca” này được. Cây mà không có NPK thì khác gì người ta nhịn đói, làm sao mà lớn nổi!

Nhưng mà bà con ơi, “ăn no mặc ấm” rồi thì cũng phải cần thêm “thuốc bổ”, “vitamin” thì cơ thể nó mới khỏe mạnh toàn diện, thông minh lanh lợi được chứ, đúng không? Cây trồng nó cũng y chang vậy đó! Ngoài ba ông lớn Đạm, Lân, Kali ăn hoài ăn mãi, cây còn cần một “biệt đội tí hon” khác, gọi là phân vi lượng. Nghe “vi lượng” là biết cần ít rồi đó, nhưng mà “nhỏ mà có võ” nha bà con. Thiếu mấy “em bé hạt tiêu” này là cây nó “buồn thúi ruột”, đủ thứ chuyện trên trời dưới đất xảy ra liền.

Tưởng tượng vầy cho dễ nè: Đạm, Lân, Kali giống như gạo, thịt, cá trong bữa cơm của cây. Còn mấy “em” vi lượng này chính là gia vị đó! Tiêu, hành, tỏi, ớt, nước mắm… Bà con nấu nồi canh mà thiếu mấy thứ gia vị này xem, ăn nó cứ lạt nhách, ngang phè phè, nuốt không trôi phải không? Phân vi lượng cũng vậy đó. Cây chỉ cần một nhúm xíu xiu thôi, tính bằng miligram (mg) trên một ký đất hay lít nước, nhỏ xíu như hạt bụi. Nhưng thiếu một cái là “món ăn” của cây nó mất cân bằng, dở ẹc liền! Cây nó không “tiêu hóa” được hết mấy món chính NPK, rồi sinh ra đủ thứ bệnh tật, nhìn yếu ớt, èo uột, năng suất thì khỏi nói, chỉ có nước thua đứt đuôi hàng xóm.

Mấy “em” vi lượng này giống như “biệt đội siêu anh hùng” thầm lặng vậy. Mỗi đứa một nhiệm vụ, thiếu đứa nào cũng không xong. Cây mà có đủ mấy “siêu nhí” này thì khỏe re, lá xanh mơn mởn, quang hợp phà phà, chống chịu sâu bệnh tốt hơn, ra hoa kết trái thì khỏi chê. Nói chung là “thông minh đột xuất”, năng suất “đè bẹp” mấy vườn kế bên luôn! Để bà con dễ hình dung, mình điểm mặt mấy “cao thủ nhí” chính yếu này nha:

• Sắt (Fe): Thằng cha này là “chuyên gia hô hấp”. Nó giúp cây quang hợp, tạo diệp lục ngon lành cành đào. Thiếu Sắt là mặt mày cây “xanh lè như tàu lá chuối” – tức là phần thịt lá vàng khè, mà gân lá thì vẫn còn xanh. Nhìn yếu đuối thấy thương lắm.
• Kẽm (Zn): Coi như “hormone tăng trưởng” của cây. Có đủ Kẽm là cây “cao lớn đẹp trai”, lá non vươn dài, xanh mướt mát mắt. Thiếu nó là cây lùn tịt, lá mới ra bé tí, xoắn lại, nhìn èo uột, chậm lớn rõ rệt.
• Bo (B): Ông này là “chuyên gia mai mối” thứ thiệt. Nhờ có Bo mà phấn hoa nó khỏe, dễ thụ tinh, giúp cây “đơm hoa kết trái” sum suê, mượt mà. Thiếu Bo thì thôi rồi, hoa dễ “rụng như sung” trước khi kịp đậu, trái thì méo mó, dị dạng, vỏ thì sần sùi, nứt nẻ tùm lum.
• Mangan (Mn): Là “phụ tá đắc lực” cho anh Sắt trong vụ quang hợp và nhiều việc khác. Nó còn giúp cây “tiêu hóa” mấy chất dinh dưỡng khác, đặc biệt là Lân và Đạm, hiệu quả hơn nhiều. Thiếu Mangan lá cũng vàng nhưng kiểu khác thiếu Sắt tí, mình sẽ nói kỹ hơn ở chương sau.
• Đồng (Cu): Giống như “vệ sĩ” của cây. Đồng giúp kích hoạt nhiều enzyme quan trọng, tăng cường “sức đề kháng”, giúp cây chống lại mấy bệnh do nấm, vi khuẩn gây ra. Có Đồng là cây cứng cáp, “mình đồng da sắt” hơn hẳn.
• Molypden (Mo): Đây là “trùm cuối”, cần ít nhất trong đám nhưng mà thiếu là mệt à nha. Thằng này cực kỳ quan trọng để cây hấp thụ và sử dụng Đạm (N). Thiếu Molypden là cây không “ăn” được Đạm, dù bà con có bón bao nhiêu Đạm đi nữa thì cây vẫn còi cọc, vàng vọt như thường.

Đó, bà con thấy chưa? Mỗi “em” một vai, đứa nào cũng quan trọng hết. Tuy cây chỉ cần một lượng siêu nhỏ, nhỏ tới mức khó tin, nhưng vắng mặt một đứa thôi là cả “dàn nhạc” dinh dưỡng của cây nó lệch tông liền. Cây sẽ bắt đầu “khóc tiếng Mán”, biểu hiện đủ thứ triệu chứng khó chịu ra bên ngoài, từ cái lá, cái cành cho tới lúc ra hoa, đậu trái. Năng suất, chất lượng nông sản vì thế mà tụt dốc không phanh.

Nhiều khi bà con mình cứ thấy cây vàng lá, còi cọc là đổ thừa thiếu Đạm, thiếu Lân, rồi cứ ra sức bón thêm NPK. Bón hoài mà cây vẫn không khá lên, có khi còn tệ hơn. Đó là lúc rất có thể mấy “siêu nhí” vi lượng này đang “đình công” đó! Mà muốn cây “ăn” được mấy món bổ dưỡng này ngon lành, thì bộ rễ phải khỏe, đất phải tơi xốp, đầy đủ “anh em” vi sinh vật có lợi. Muốn biết cách tối ưu hệ vi sinh vật vùng rễ thì bà con xem thêm ở đây nhé. Vậy làm sao để biết chính xác cây đang thiếu “gia vị” nào? Chương tiếp theo mình sẽ cùng “bắt bệnh” cho cây và tìm cách “cho ăn” đúng chuẩn nha bà con!

Bắt Bệnh Cây Thiếu Vi Lượng: Dễ Như Trở Bàn Tay & Cách ‘Cho Ăn’ Đúng Chuẩn!

Ở phần trước, chúng ta đã biết mấy ’em tí hon’ vi lượng tuy nhỏ nhưng võ công đầy mình, thiếu chúng nó là cây ‘khóc tiếng Mán’ liền. Giờ thì đến phần quan trọng không kém: làm sao biết cây đang ‘kêu gào’ vì thiếu chất gì? Yên tâm, bắt bệnh này cũng không khó lắm đâu bà con, cứ như thầy lang xem mạch vậy đó, nhìn lá đoán bệnh ngon ơ!

Mỗi ’em’ vi lượng thiếu hụt sẽ khiến cây biểu hiện khác nhau, trông tức cười lắm. Bà con cứ căng mắt ra nhìn nhé:

• Thiếu Sắt (Fe): Biểu hiện rõ nhất là ở mấy cái lá non mới nhú. Tưởng tượng xem, lá thì vàng hoe vàng hoét, mà gân lá thì cứ xanh lè xanh lét. Trông y như mấy cậu ‘hot boy’ chơi trội nhuộm tóc highlight, nhưng mà là phiên bản lỗi nặng, chỗ vàng chỗ xanh không đều, nhìn yếu ớt thấy thương. Cái này gọi là bệnh ‘vàng lá gân xanh’ đó.
• Thiếu Kẽm (Zn): Anh này thì chuyên trị làm cây ‘lùn một mẩu’. Lá mới ra cứ bé tí tẹo, lại còn xoăn tít như bánh quai vạc. Các lóng thân thì ngắn rụt lại, không vươn dài ra được. Cây cứ còi cọc, chậm lớn thấy rõ, nhìn xa tưởng cây bonsai nhưng lại gần mới biết là cây đang ‘suy dinh dưỡng’ nặng.
• Thiếu Bo (B): Ông này mà thiếu thì chuyện ‘dựng vợ gả chồng’ cho cây coi như toang! Hoa mới nở đẹp đẽ đó mà rụng lả tả như mưa, chưa kịp đậu trái nào. Mà lỡ có đậu được trái thì cũng méo mó, dị dạng, vỏ thì sần sùi, nứt nẻ tùm lum như da mặt bà con mình mùa hanh khô vậy. Thân cây, cành cây cũng yếu, dễ bị nứt, gãy lắm nha.
• Thiếu Mangan (Mn): Triệu chứng cũng hao hao anh Sắt, cũng là vàng lá. Nhưng mà thường xuất hiện ở mấy lá già hơn, lá bánh tẻ phía dưới cơ. Đôi khi còn kèm theo mấy đốm nâu nhỏ li ti, hoặc mảng nâu loang lổ. Nhìn tổng thể cái lá cứ ‘lem nhem’, mất cả vẻ đẹp trai xinh gái của cây.
• Thiếu Đồng (Cu): Ban đầu lá có thể xanh đậm một cách bất thường, nhìn hơi ‘giả trân’. Sau đó thì bắt đầu chuyển vàng úa, rồi mềm oặt, rũ xuống như mấy người buồn ngủ gật trên xe đò vậy đó. Cây trông thiếu sức sống hẳn.
• Thiếu Molypden (Mo): Ca này hơi khó chẩn đoán vì triệu chứng không đặc hiệu lắm. Nó thường na ná như khi cây thiếu Đạm (N), tức là cây cũng còi cọc, lá nhợt nhạt, vàng đều cả lá chứ không kiểu ‘highlight’ như thiếu Sắt. Muốn chắc ăn thì phải kết hợp xem xét các yếu tố khác nữa.

Đó, bà con thấy chưa, nhìn lá cũng đoán được kha khá bệnh rồi ha. Nhưng mà khoan, đoán mò thôi chưa đủ đô đâu! Muốn chữa bệnh cho cây đúng cách, phải ‘bắt mạch’ cho chuẩn đã. Đây là bí kíp ‘cho ăn’ vi lượng đúng chuẩn nè:

1. Đoán bệnh thôi chưa đủ, phải ‘xét nghiệm’ đất/lá: Mấy cái triệu chứng kể trên chỉ là gợi ý ban đầu thôi. Muốn chắc cú 100%, cách tốt nhất là lấy mẫu đất hoặc mẫu lá cây mang đi phân tích ở phòng thí nghiệm. Kết quả sẽ cho biết chính xác cây đang thiếu chất gì, thiếu bao nhiêu. Đừng có nghe hàng xóm xúi rồi bón tùm lum nha bà con, nhiều khi cây không thiếu chất này mà lại thừa chất kia, thành ra ‘bổ quá hóa ngộ độc’, tiền mất tật mang đó!
2. Bón đúng loại, đúng liều: Khi đã biết cây thiếu chất gì rồi thì tìm đúng loại phân bón chuyên dụng có chứa vi lượng đó mà bổ sung. Có loại phân đơn chỉ chứa một chất (ví dụ chỉ có Sắt, hoặc chỉ có Kẽm), cũng có loại phân hỗn hợp chứa nhiều loại vi lượng. Quan trọng nhất là phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì, bón đúng liều lượng nhà sản xuất khuyến cáo. Nhớ kỹ khẩu quyết: ‘ít mà chất’! Đừng có ham hố đổ ào ào, nghĩ bón nhiều cây tốt nhanh. Sai lầm đó! Bón thừa vi lượng còn nguy hiểm hơn là thiếu đó.
3. Phun qua lá – Cấp cứu tốc hành: Trong trường hợp cây có biểu hiện thiếu vi lượng rõ rệt, vàng lá, xoắn lá thấy thương quá rồi, thì biện pháp ‘cấp cứu’ nhanh nhất là dùng phân bón lá có chứa vi lượng phun trực tiếp lên tán lá. Giống như người ốm nặng cần ‘truyền nước biển’ vậy đó, cây sẽ hấp thụ dinh dưỡng qua lá nhanh hơn nhiều so với hút từ rễ. Cách này giúp cây phục hồi triệu chứng tức thời, nhưng nhớ là vẫn phải xử lý cái gốc rễ dưới đất nha.
4. Cải tạo đất là gốc rễ: Cái này mới là giải pháp lâu dài và bền vững nè bà con. Đất trồng có khỏe thì cây mới khỏe được. Đất phải có độ pH phù hợp (không quá chua, không quá kiềm) thì rễ cây mới hút được vi lượng dễ dàng. Nhiều khi đất không thiếu chất, mà do pH không ổn nên cây không ‘ăn’ được đó. Vậy nên, phải siêng năng bón phân hữu cơ, phân chuồng ủ hoai mục, giữ cho đất luôn tơi xốp, thoáng khí. Muốn đất khỏe thì phải chăm bón hữu cơ, tìm hiểu thêm về chế phẩm vi sinh giúp đất thêm màu mỡ cũng là ý hay đó bà con. Đất tốt rồi thì cây mới hấp thụ dinh dưỡng ngon lành, kể cả mấy ’em’ vi lượng khó tính.

Nhớ giùm tui lần nữa nha: Vi lượng là ‘gia vị’, cần ít nhưng phải đủ. Đừng bao giờ coi thường vai trò của chúng, nhưng cũng đừng lạm dụng kẻo lợi bất cập hại. Chăm cây đúng cách, hiểu cây cần gì, thì vườn nhà mình lúc nào cũng xanh tốt, năng suất đè bẹp hàng xóm là chuyện nhỏ!

Lời Kết

Đấy bà con thấy chưa, mấy cái nguyên tố vi lượng bé tẹo mà võ nghệ đầy mình ha! Đừng chỉ chăm chăm bón Đạm, Lân, Kali mà quên mất ‘biệt đội tí hon’ này. Chăm cây cũng như nuôi con mọn vậy đó, phải đủ chất thì nó mới khỏe mạnh, lớn nhanh, cho năng suất bội thu được. Để ý triệu chứng, bổ sung đúng cách, đúng liều lượng là cây nhà mình ‘khỏe re’, bà con mình tha hồ ‘hốt bạc’, khỏi lo hàng xóm qua mặt nha!

Sẵn sàng nâng tầm mùa vụ với các giải pháp nông nghiệp sinh học tiên tiến? Liên hệ ngay với Khang Nguyên để được tư vấn và lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất cho cây trồng của bạn!

Liên hệ: https://abkhangnguyen.com/contact/

Về Chúng Tôi

Nông Sinh Khang Nguyên chuyên cung cấp các sản phẩm nông nghiệp sinh học chất lượng cao, bao gồm:
Phân bón hữu cơ – vi sinh – trung vi lượng
Thuốc bảo vệ thực vật sinh học an toàn
Hạt giống chất lượng cao
Vật tư và thiết bị nông nghiệp hiện đại
Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp bền vững – hiệu quả – thân thiện với môi trường, giúp nông dân nâng cao năng suất, cải thiện chất lượng nông sản, đồng thời giảm thiểu tác động hóa học lên đất và nguồn nước.
Với đội ngũ chuyên môn sâu và hệ sinh thái sản phẩm đa dạng, Khang Nguyên đồng hành cùng nông dân từ gieo trồng đến thu hoạch, hướng tới một nền nông nghiệp xanh – sạch – phát triển bền vững.