Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, ngành nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển mạnh mẽ, bền vững. Tuy nhiên, để đạt được điều này, việc ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số là yếu tố then chốt. Dữ liệu số được xem là tài nguyên quý, là nền tảng để xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, minh bạch và hiệu quả.

Vô tình đọc được bài báo: https://vietnamnet.vn/cds-nong-nghiep-dong-bo-nen-tang-du-lieu-so-chu-trong-truy-xuat-nguon-goc-2362125.html

Nông Sinh Khang Nguyên xin phép tổng hợp lại tất cả thông tin để bà con có cái nhìn toàn diện nhất về xu hướng sắp đến của nông nghiệp, để bà con kịp thời cập nhật và tạo nên cái đích cuối cùng là mùa màn bội thu, xuất khẩu không nhiều trở ngại.

nông nghiệp 5.0

1. Nền tảng dữ liệu số: “Xương sống” của nông nghiệp thông minh

Để chuyển đổi số thành công, ngành nông nghiệp cần tập trung vào việc đồng bộ hóa dữ liệu giữa các lĩnh vực như đất đai, cây trồng, vật nuôi và chuỗi cung ứng. Việc xây dựng một nền tảng dữ liệu số vững chắc sẽ tạo điều kiện cho việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến.

2. Ứng dụng công nghệ: Đột phá trong quản lý và sản xuất

Các công nghệ như Trí tuệ nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data) và Internet vạn vật (IoT) đang mở ra những cơ hội mới cho ngành nông nghiệp. AI giúp dự báo sản xuất, quản lý tài nguyên một cách tối ưu, trong khi IoT hỗ trợ theo dõi và kiểm soát điều kiện môi trường, cảnh báo sớm thiên tai, sâu bệnh.

3. Phát triển hạ tầng số: Xây dựng “đường cao tốc” cho nông nghiệp

Việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu, triển khai công nghệ Blockchain để minh bạch hóa truy xuất nguồn gốc sản phẩm là vô cùng cần thiết. Đặc biệt, việc phát triển mạng Internet tốc độ cao ở vùng nông thôn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng các công nghệ số vào thực tiễn. Blockchain, một công nghệ then chốt, sẽ giúp minh bạch hóa quy trình sản xuất và phân phối nông sản, từ đó tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng và tăng cường giá trị xuất khẩu.

4. Kết nối thị trường: Mở rộng cơ hội cho nông sản Việt

Việc áp dụng mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp nông sản có thể kết nối dễ dàng với các sàn thương mại điện tử mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu sang các thị trường khó tính. Điều này giúp nâng cao giá trị nông sản Việt và cải thiện thu nhập cho người nông dân.

5. Hợp tác quốc tế: Học hỏi kinh nghiệm từ các nước tiên tiến

Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các nước có nền nông nghiệp thông minh phát triển. Việc này giúp tiếp cận các công nghệ, quy trình sản xuất tiên tiến và áp dụng vào điều kiện thực tế của Việt Nam.

6. Mục tiêu 2025: Phát triển nông nghiệp toàn diện

Đến năm 2025, mục tiêu của ngành nông nghiệp là đồng bộ hóa dữ liệu, phát triển nông nghiệp thông minh, tuần hoàn và hữu cơ. Việc tăng cường an ninh dữ liệu cũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình chuyển đổi số này.

Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong nông nghiệp:

  • Đối với ngành nông nghiệp: Tăng cường minh bạch, giảm thiểu gian lận, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, thúc đẩy xuất khẩu.

  • Đối với người nông dân và HTX: Hỗ trợ lập kế hoạch sản xuất, tài chính, theo dõi thiên tai, sâu bệnh, mở rộng thị trường và tăng thu nhập.

  • Đối với xã hội: Xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, sáng tạo, bền vững và phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế.

Thách thức và Giải pháp:

Chuyển đổi số trong nông nghiệp không phải là một quá trình dễ dàng. Những thách thức chính bao gồm:

  • Hạ tầng số chưa đồng bộ giữa các vùng miền.

  • Thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các bên liên quan.

  • Khó khăn trong việc triển khai công nghệ đến các vùng sâu, vùng xa.

  • Hạn chế về kiến thức và kỹ năng số của nông dân.

Ngoài các công nghệ cảm biến, AI và IoT đã đề cập, còn có những công nghệ số khác có tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác tối đa:

  • Công nghệ Blockchain: Tăng cường tính minh bạch và an toàn của chuỗi cung ứng nông sản, giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm chính xác và giảm gian lận.

  • Công nghệ Dữ liệu lớn (Big Data) và Phân tích dữ liệu: Cung cấp thông tin chi tiết về nhiều khía cạnh của nông nghiệp, giúp đưa ra quyết định thông minh hơn về quản lý sản xuất, dự báo rủi ro và tối ưu hóa chuỗi cung ứng.

  • Công nghệ Thực tế ảo (VR) và Thực tế tăng cường (AR): Hỗ trợ đào tạo và chuyển giao công nghệ cho nông dân, giám sát và bảo trì thiết bị nông nghiệp.

  • Công nghệ Drone (Thiết bị bay không người lái): Giám sát đồng ruộng, phun thuốc trừ sâu, thu thập dữ liệu về tình trạng cây trồng.

  • Công nghệ In 3D: Sản xuất các bộ phận thay thế cho thiết bị nông nghiệp và tạo ra các công cụ tùy chỉnh.

Để tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc và chống làm giả, cần áp dụng:

  • Mã hóa tiên tiến: Sử dụng mã QR động, công nghệ blockchain và các thuật toán mã hóa phức tạp để bảo vệ thông tin trên tem.

  • Vật liệu tem chống làm giả: Sử dụng tem hologram, mực in đặc biệt (phản quang, phát quang, chứa hạt nano) và tem tự hủy.

  • Hệ thống quản lý và kiểm soát: Xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung, tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên, định kỳ và phối hợp với các cơ quan chức năng.

  • Giáo dục và nâng cao nhận thức: Tuyên truyền cho người tiêu dùng và đào tạo cho doanh nghiệp về tem truy xuất nguồn gốc.

  • Công nghệ IoT và giám sát thời gian thực: Dùng cảm biến và GPS để theo dõi quá trình sản xuất, vận chuyển, và lưu trữ sản phẩm.

Tác động của truy xuất nguồn gốc (TXNG) đến giá cả và lợi nhuận:

Việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc có thể tạo ra những tác động đáng kể đến giá cả và lợi nhuận của sản phẩm nông sản, với cả tác động tích cực và những thách thức cần xem xét:

  • Tăng giá bán: Sản phẩm có TXNG (Truy xuất nguồn gốc) thường được định vị cao hơn do độ tin cậy, chất lượng và quy trình sản xuất an toàn. Người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm có thông tin minh bạch.

  • Giảm rủi ro: Sản phẩm ít có nguy cơ bị trả lại hoặc tẩy chay khi có thể dễ dàng truy xuất nguồn gốc.

  • Tăng khả năng tiếp cận thị trường: Sản phẩm có TXNG dễ dàng đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu, mở rộng cơ hội và tăng doanh thu.

  • Tăng lợi nhuận: Lợi nhuận có thể tăng do giá bán cao, lượng tiêu thụ ổn định, khả năng tiếp cận thị trường mới và giảm chi phí liên quan đến vấn đề chất lượng và rủi ro thương hiệu.

Tính hiệu quả về chi phí:

  • Chi phí đầu tư: Đầu tư vào hệ thống TXNG có thể bao gồm chi phí thiết lập, đào tạo nhân viên, vận hành, và duy trì.

  • Khả năng bù đắp:

    • Ngắn hạn: Chi phí đầu tư có thể cao hơn lợi nhuận ban đầu.

    • Trung và dài hạn: Chi phí được bù đắp và vượt trội bởi việc tăng giá bán, giảm chi phí do rủi ro, tăng năng suất, và tăng lợi thế cạnh tranh.

    • Chính phủ có thể có các chính sách hỗ trợ như trợ cấp đầu tư, cho vay ưu đãi, hoặc miễn giảm thuế để giúp các doanh nghiệp.

Chính sách hỗ trợ của nhà nước:

Để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong nông nghiệp, chính phủ đã và đang triển khai các chính sách hỗ trợ như:

  • Chính sách hỗ trợ tài chính:

    • Cung cấp các khoản vay với lãi suất thấp hoặc các gói tài trợ không hoàn lại cho các dự án ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp, bao gồm cả việc triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc. Theo Nghị định 57/2018/NĐ-CP, các dự án ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp được hưởng nhiều ưu đãi về tín dụng và thuế.

    • Hỗ trợ chi phí mua sắm thiết bị, phần mềm, đào tạo và tư vấn cho nông dân và doanh nghiệp khi triển khai các giải pháp chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc.

    • Thiết lập các quỹ bảo lãnh tín dụng để giảm thiểu rủi ro cho các ngân hàng khi cho vay các dự án chuyển đổi số nông nghiệp.

  • Chính sách phát triển hạ tầng:

    • Mở rộng mạng lưới internet tốc độ cao đến các vùng nông thôn, đặc biệt là các khu vực sản xuất nông nghiệp trọng điểm. Việc phát triển hạ tầng số được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu theo Quyết định số 749/QĐ-TTg.

    • Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung về thông tin sản phẩm, quy trình sản xuất, thị trường, giá cả… để hỗ trợ quá trình ra quyết định và truy xuất nguồn gốc.

    • Hỗ trợ xây dựng các sàn giao dịch trực tuyến chuyên biệt cho nông sản, tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng.

  • Chính sách đào tạo và nâng cao nhận thức:

    • Tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo về chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc cho nông dân, cán bộ khuyến nông và doanh nghiệp.

    • Đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích của chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc thông qua các kênh truyền thông đại chúng, mạng xã hội.

    • Đào tạo và phát triển đội ngũ chuyên gia am hiểu về công nghệ số và truy xuất nguồn gốc.

  • Chính sách hỗ trợ về tiêu chuẩn và chứng nhận:

    • Ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về truy xuất nguồn gốc, đảm bảo tính thống nhất và minh bạch của hệ thống.

    • Hỗ trợ các doanh nghiệp nông nghiệp đạt được các chứng nhận chất lượng sản phẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu và nâng cao giá trị sản phẩm.

  • Hợp tác và liên kết:

    • Khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp công nghệ, các tổ chức nghiên cứu, các trường đại học vào quá trình chuyển đổi số nông nghiệp thông qua các dự án hợp tác công tư.

    • Thúc đẩy sự liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp chế biến, phân phối và thị trường để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong toàn bộ chuỗi cung ứng nông sản.

Để vượt qua những thách thức này và khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ, cần có các giải pháp đồng bộ như:

  • Tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng số, đặc biệt là ở nông thôn.

  • Xây dựng một hệ thống dữ liệu minh bạch, đồng bộ và dễ dàng truy cập.

  • Tăng cường đào tạo, nâng cao kiến thức và kỹ năng số cho người nông dân.

  • Tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, áp dụng các công nghệ mới như Blockchain, Big Data, VR/AR, Drones, In 3D, và các giải pháp truy xuất nguồn gốc tiên tiến.

Kết luận

Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu để xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Đây là một phần quan trọng trong chiến lược hiện đại hóa và phát triển kinh tế của Việt Nam. Để thành công, cần có sự đồng lòng, quyết tâm từ chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân.

Tham khảo thêm:

https://gimasys.com/mo-hinh-nong-nghiep-thong-minh-o-viet-nam/?t

http://tapchicaosu.vn/2022/11/15/nhieu-quoc-gia-dien-hinh-trong-phat-trien-nong-nghiep-ung-dung-cong-nghe-cao-tren-the-gioi/?t

Facebook Comments Box

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *